Bilim ve Sanat Vakfı Sanat Araştırmaları Merkezi'nin düzenlediği "Sanat Tarihine [Mümkün] Bakışlar" başlıklı Yuvarlak Masa Toplantılarının onuncusu 14 Nisan Cumartesi günü gerçekleşecek. Konuğumuz Prof. Dr. Semra Germaner ile “Sanatta Doğu İmgesi" üzerine konuşacağız.

Sanatta Doğu İmgesi / Oryantalizm

Avrupalı Oryantalist ressamlar üslup açısından çok konu yönünden birlik göstermektedirler. Bu sanatçılar genel olarak av ve savaş konularını, kadının merkez alındığı erotik etkili harem, hamam ve raks sahnelerini, kent içinde ya da iç mekânlarda geçen gündelik hayattan alıntıları, etnik kıyafet ve tipleri, portreleri, çöl, vaha ve bedevilerin hayatlarını, İslam diniyle ilgili ibadet sahnelerini ve Kutsal Topraklar’ın fon oluşturduğu İncil ve Tevrat öykülerini resimlerine konu almışlardır. Bunların dışındaki örnekler ise arkeolojik sitelerin ve anıtların tanıtıldığı manzaralar ile İslam mimarlığı ağırlıklı kent ve doğa görünümlerinden oluşmaktadır. Bütün bu konuların en önde gelen özelliği, çoğunlukla batılıların ön yargılı yorumlarına dayanmasıdır.

Vahşet –Ölüm-Erotizm

Oryantalist resimlerde sık rastlanan savaş sahneleri, vahşet konusunun işlenmesine imkân tanıyordu. Sancaklar, silahlar, doğulu erkeklerin görkemli çıplaklıkları, yaralı insanların ve atların yarattığı korkunç görünüm, kanlanmış ipekli kumaşlar, başıbozuklar ve yeniçerilerin yer aldığı bu resimlerde doğuluların yaptığı zulüm yansıtılmakta, ama batılıların doğululara yaptıkları genellikle konu edilmemektedir. Vahşetin ve ölümün yanı sıra, erotizm de dönemin Avrupalısına çok çekici gelen bir konuydu. Pek çok batılı ressam için Oryantalist resimlerdeki harem, hamam ve esir pazarı sahneleri, alıcıların erotizm merakını tatmin eden bir araçtı. Bu tür konuları hiçbir zaman Hıristiyan batı dekoru içinde ele almayan sanatçılar için Doğu ideal bir ortam oluşturmaktaydı.

Harem ve Hamam sahneleri

Doğulu kadının bütün görkemiyle sergilendiği harem ve hamam sahnelerinin batılı izleyiciye çekici gelmesinin diğer bir nedeni de bu gibi mekânlara asla girilememesiydi. Dolayısıyla ressamlar bu tür resimlerde çoğunlukla gerçekçi anlatımlardan ya da yazılı kaynaklardan hareket etmekle beraber, resimlerin gerçekleştirilmesinde modelden yararlanıyorlar ve yer yer düş gücünü kullanıyorlardı.

Doğuda Yaşam ve İslam Mimarlığı

Ancak 19. yüzyıl ressamlarının yalnızca vahşet, işkence, ölüm ve erotizm konularıyla ilgilendiklerini düşünmek yanlış olur. Onlar aynı zamanda kendilerininkinden çok farklı bir dünyanın kültürü ve hayat biçimiyle de yakından ilgileniyorlardı. Gidip gördükleri doğu ülkelerinin yakıcı sıcağı, parlak güneşi, görkemli İslam mimarlığı ve zengin bezemesi, pitoresk sokakları ve farklı hayatı,  renkli kıyafetler içindeki çeşitli insan tipleri, sanatçıların üstünde çok büyük bir etki yaparak onları bu defa etnografik bir gerçekçiliğe yöneltti.

Sanat Tarihine [Mümkün] Bakışlar - X

14 Nisan Cumartesi

14.00 

Sanatta Doğu İmgesi

Semra Germaner*

Şakir Kocabaş Salonu

Düzenleyen: Zeynep Gökgöz

*Prof. Dr., İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi Yüksek Resim Bölümü'nden mezun olduktan sonra Université de Paris I Sorbonne , Institut d'Art et d'Archéologie'de Sanat Tarihi ve Çağdaş Sanat dalında master yaptı. Doktora çalışmasını İ.T.Ü. Mimarlık Fakültesinde tamamladı. 1974 -2011 yılları arasında Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Sanat Tarihi Bölümü’nde bölüm başkanı ve öğretim üyesi olarak görev yaptı. 2011 Ocak ayında emekli oldu. Aynı kurumda yüksek lisans ve doktora derslerini sürdürmektedir. Rönesans’tan 19.yüzyıl sonuna Batı Sanatı; Sanatta Modernizm; Oryantalizm; Osmanlı ve Cumhuriyet Modernleşmesi üzerinde çalıştığı ve ders verdiği başlıca konulardır.